Sjrieve in de eige taal

Hendrik van Veldeke

• Schrijven in dialect heeft in Limburg een lange traditie. De Limburgse literatuur begint met Hendrik van Veldeke. Hij is geboren in Spalbeek bij Hasselt vóór 1150 en gestorven na 1190. Maar pas in de negentiende eeuw verschijnen er ook gedrukte publicaties in het Limburgs, bijvoorbeeld van auteurs als Guillaume Franquinet, Emile Seipgens en Theodoor Weustenraad. In de twintigste eeuw neemt het aantal schrijvers nog veel meer toe. Bekende Sittardse schrijvers uit die periode zijn Felix Rutten en pater Schreurs m.s.c. Binnen Veldeke Limburg bestaat een schrijverskring voor de gemeente Sittard-Geleen en omgeving: Sjrieverskrènk Zitterd-Gelaen en ómsjtreke. De kring is te bereiken via het regionaal secretariaat, telefoon 0495-537790.
• 

  Felix Rutten

  Felix Rutten (1882-1971) is wel de bekendste schrijver. Rutten studeerde Germaanse filologie aan de toen nog Franstalige universiteit van Leuven en promoveerde in 1909 in Luik op een proefschrift over Joost van den Vondel. Vanaf 1910 maakte hij reizen door Europa en Noord-Amerika en deed daarvan verslag in literaire reisboeken. Tussen 1914 en 1929 verbleef hij in Nederland. Van 1919 tot 1929 was hij getrouwd met schrijfster Marie Koenen. In het Sittards schreef hij vooral vanaf zijn 70e verjaardag. Hij is ereburger van Sittard. Publicaties in dialect van zijn hand zijn onder meer : Alaaf Zitterd (leidjes in Oos Plat) 1956; Novellen (Sittards dialect) 1958 en ‘t Geheim van de gröb (1962). In 1982 verscheen een bloemlezing van zijn werk : Doe bleefs in mich.

• 

  Toon Hermans

  Toon Hermans (1916-2000) was een bekende Sittardse cabaretier, dichter en zanger die in het Nederlands en dialect schreef. Eind jaren twintig van de vorige eeuw begon hij met dichten en in 1932 schreef hij zijn eerste dialectrevue voor carnavalsvereniging De Mander. Daar was hij zo succesvol mee, dat hij er in levensonderhoud voor hem en zijn gezin mee kon voorzien. Vanaf 1942 woonde hij in Amsterdam en daar brak hij landelijk door. Behalve revues schreef Toon Hermans ook veel liedjes in het dialect, bijvoorbeeld in 1968 Boum, D’n Auwe Zandjwaeg en Mien deierbaar zuide en in 1996 In het graas van de wei.

• 

  Nic van Burgt

  Nic van Burgt (1925-2005) uit Geleen schreef en publiceerde aanvankelijk in de Nederlandse taal.
  Vanaf 1985 schreef hij gedichten in het Nederlands en publiceerde hij onder het pseudoniem Col van Oppeberg zijn laeveswunsjkes op keramieken wandtegeltjes en zijn drie bundels met gedichten in liedjes in het Geleens: Op waeg mit de doad, Geleen 1985 (cartoonbundel); Zjwaegelkes, Geleen 1986 (bloemlezing uit gedichtjes en liedjes) en Kaersevlemkes, Geleen 1986).

• 

  Ger Bertholet

  Ger Bertholet (1948)(pseud. G. Rapaille) is dramadocent, acteur, schrijver, dichter, zanger en vertaler van toneelstukken. Bij de regionale radio-omroep was hij actief als Zjèr Bataille in ‘t Verdreet van Limburg. Daarnaast is Bertholet recensent toneel bij L1. Hoewel Bertholet afkomstig is uit Klimmen, is hij met zijn theaterwerkplaats Kwant vooral actief in Sittard. Veel van zijn publicaties zijn dan ook representatief voor de literatuur uit deze streek. In 1999 verscheen zijn bundel Sjweitberg met 28 columnverhalen. Van de musical “Man of la Mancha” schreef hij een Limburgse versie.

• 

  Hein Bovendeaard

  Hein Bovendeaard (1935) uit Sittard was sedert 1980 columnist in diverse plaatselijke weekbladen. Hij publiceerde in de standaardtaal, maar was vooral proza- en gedichtenschrijver in het Sittards dialect. Als initiator van de heroprichting van de Veldekekring Sittard in 1985, was hij gedurende de eerste 10 jaar voorzitter, later secretaris. Van zijn hand verschenen de bundels Mit de kómplimènte (1987) en Zitterd trök in d’n tied (2007). Voor het Limburgs Toneel Sittard schreef hij enkele éénacters, zogenaamde wagenspelen en bewerkte hij toneelstukken naar het dialect. In 1995 stelde hij een jubileumbundel Limburgs Eige samen: een verzameling proza en gedichten van Limburgse schrijvers.

• 

  Riek van klank en Veertig Verhaole, gedichte en leidjes oet Zitterd

  Over de verschillen en overeenkomsten binnen het Limburgs is meer te vinden in R. Keulen, T. van de Wijngaard, e.a. Riek van klank. Inleiding in de Limburgse dialecten. Sittard, 2007. Een verzamelbundel met verhalen, gedichten en liedjes in het Sittards dialect: Veertig Verhaole, gedichte en leidjes oet Zitterd (LiLiLi 61). Maastricht z.j.

Lees verder »